Ο Θεός Ποσειδών..

Το χάλκινο εικ. άγαλμα του Ποσειδώνα  του Αρτεμισίου, το οποίο εκτίθεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο,βρέθηκε από ψαράδες το 1926 στον υποθαλάσσιο χώρο του ακρωτηρίου του Αρτεμισίου στην Εύβοια.Οι περισσότεροι ερευνητές συμφωνούν στο ότι ο δημιουργός του Ποσειδώνα (Δία) του Αρτεμισίου (460/450 π.Χ.) είναι ο Κάλαμις (περ. 470-440 π.Χ.) (σημ. 57), γνωστός Βοιωτός καλλιτέχνης, που δημιούργησε χάλκινα αγάλματα εξαιρετικής τέχνης.

Ο Ποσειδώνας είναι ένας θεός με πολλά ονόματα. Είναι πιο γνωστός ως ο θεός της θάλασσας. Ο γιος του Κρόνου και της Ρέας, ο Ποσειδώνας είναι ένα από τα έξι αδέλφια που τελικά "χωρίζεται τη δύναμη του κόσμου." Κατά τη δημιουργία του Κόσμου, έπρεπε να γίνει η διαίρεσή του σε τρία βασίλεια. Ο Δίας πήρε τους ουρανούς, ο Πλούτωνας τον Κάτω Κόσμο και ο Ποσειδώνας τις θάλασσες. 

Τα αδέλφια και οι αδελφές του είναι η Εστία, η Δήμητρα, η Ήρα, ο Άδης, και ο Δίας. Ο Ποσειδώνας εμφανίζεται στη Γιγαντομαχία ως υπεύθυνος για μια σειρά από γεωλογικά φαινόμενα, όπως η διαμόρφωση της γήινης επιφάνειας με βουνά, κοιλάδες, νησιά, πορθμούς, ισθμούς κτλ., εμφανίζεται δηλαδή περισσότερο ως χθόνιος θεός παρά ως θαλασσινός, όπως προδίδει το όνομά του και διάφορα επίθετα που του αποδίδονται.

Ότι ο Ποσειδών ήταν θεός, με διευρυμένες ιδιότητες, θαλάσσιος και χθόνιος, θεός τόσο του κάτω κόσμου όσο και του πάνω, Άδης αλλά και Δίας μαζί, φανερώνεται από τα επίθετα που αποδίδονται γενικά στον θεό –Πελάγιος και Πελαγαίος αλλά και Γαίης Κινητήρ, Γαιήοχος, Μοχλευτήρ, Σεισίχθων, Δαμασίχθων, Ελασίχθων, Ενοσίγιαος κ.τ.λ., αλλά και από την παράδοση που τον θέλει σύζυγο της Δας, της Γης, συγκυρίαρχος των Δελφών μαζί της, σύζυγο της Δήμητρας, αλλά και θεοτήτων θαλασσινών, της Αμφιτρίτης και της Αλίας/Λευκοθέας, γνωστός ήδη από τις πινακίδες της Κνωσού και της Πύλου.

Σύμφωνα με την αρχαία Ελληνική μυθολογία, ο Ποσειδώνας θεωρείται ο θεός των σεισμών, των υδάτινων πηγών, των θαλασσών και των αλόγων, και σύμβολά του είναι η τρίαινα, το δελφίνι και ο ίππος. Οι αρχαίοι πίστευαν ότι ο Ποσειδώνας εξημέρωσε τα άλογα, γι' αυτό τον τιμούσαν και με ιπποδρομίες.

Μέσα στις πολλές ιδιότητές του είναι να γαληνεύει τα νερά για τους ναυτικούς που ταξιδεύουν στη θάλασσα, αλλά και να προκαλεί θύελλες και καταιγίδες που ανατρέπουν και το πιο γερό σκαρί, και να απελευθερώνει ομίχλη για να χάνουν τα καράβια το δρόμο τους. Ο παλιρροϊκός ρυθμός της θάλασσας αντιπροσωπεύει ακριβώς τον τρόπο με τον οποίο κινείται και μεταμορφώνεται, καθώς επίσης και την κυκλοθυμία με την οποία αντιδρά.

Σύμφωνα με τον Παυσανία, ο Ποσειδών ήταν ένας από τους επιστάτες του χρησμού στους Δελφούς προτού να τους αναλάβει ο Ολύμπιος Απόλλωνας. Απόλλωνας και Ποσειδών λειτούργησαν στενά σε πολλά σημεία: στην αποίκιση, παραδείγματος χάριν. Ο Δελφικός Απόλλωνας παρείχε την έγκριση την εγκατάσταση ανθρώπων σε αποικίες, ενώ ο Ποσειδών πέρα από τους αποίκους βοήθησε δίνοντάς τους το εξαγνιστικό ύδωρ για τη θυσία που αφορούσε την ίδρυση της αποικίας.

Ο Ποσειδώνας συνδέεται με την τέχνη και ως υψηλότερη έκφραση της αγάπης και της αρμονίας για τον κόσμο. Η αγάπη του για την ομορφιά είναι έκδηλη από το ίδιο του το παλάτι, το οποίο μπορεί να συγκριθεί σε ομορφιά μόνο με εκείνο του Δία. Είναι χτισμένο στο πιο ωραίο μέρος του βυθού, με τοίχους από όστρακα και κοχύλια που λάμπουν με διάφορα χρώματα. Χιλιάδες χρυσόψαρα τον ακολουθούν παντού και φροντίζουν ώστε να είναι περιποιημένος ο γαλάζιος χιτώνας του.

Αυτό, που τον χαρακτηρίζει κυρίως είναι ο οξύθυμος χαρακτήρας του, που τις περισσότερες φορές έρχεται απροειδοποίητα να καταστρέψει ό,τι ή όποιον βρεθεί στο δρόμο του. Σύμβολό του είναι η τρίαινα, η οποία απεικονίζει την εξέλιξη. 

Ο Πλούταρχος αναφέρει (Περί Ίσιδος και Οσίριδος) πως : " Η τρίαινα τού Ποσειδώνα είναι σύμβολο τού τρίτου χώρου, τον οποίον κατέχει η θάλασσα, κατά σειρά ταγμένη μετά από τον ουρανό και τον αέρα. Γι’ αυτό ονόμασαν έτσι την Αμφιτρίτη και τους Τρίτωνες”.  

Σύμφωνα με τον Πρόκλο  (Πλατωνική Θεολογία ΣΤ 29.15),  στην πατρική τριάδα των υπερκοσμίων Θεών (Ουσία -Ζεύς, Ζωή -Ποσειδών και Νούς -Πλούτων), ο Ποσειδώνας,  είναι ένας από τους τρείς δημιουργούς Ζεύς, Ποσειδών και Πλούτωνα,

ο  Ποσειδώνας  είναι δημιουργός της κίνησης, της ζωής και της γέννησης των αισθητών, κύριος των πλανητών, του αέρος και του νερού, των κοίλων και σπηλαιωδών τμημάτων της γης και κύριος των σεισμών..

Στην δικαιοδοσία του Ποσειδώνα βρίσκονται οι ψυχές που έχουν μπει στον κόσμο της γέννησης. ( Για αυτό τον λόγο, και ο Οδυσσέας  συμβολίζει την ψυχή που παλεύει για να απελευθερωθεί από τον κόσμο της γέννησης, "ταλαιπωρείται" στην θάλασσα - που συμβολίζει τον κόσμο της γέννησης - από τον Ποσειδώνα ). 

Αστρολογικά (*),  το σύμβολο του αποτελείται από το ημικύκλιο της ψυχής, το οποίο το διαπερνά ο σταυρός της ύλης, και μαζί καταλήγουν σε τρεις αιχμηρές άκρες. Κάθε μία από αυτές συμβολίζει και μία έκφανση της ανθρώπινης υπόστασης η οποία πρέπει να εξαγνιστεί από τα νερά του Ποσειδώνα. Αυτές είναι: 

(1) η υλική μας υπόσταση και οι αισθήσεις της,
(2) η αστρική (συναισθηματική) υπόστασή μας και οι επιθυμίες της, και
(3) η κατώτερη πνευματική υπόστασή μας και οι εγωκεντρικές σκέψεις της. Πώς ερμηνεύεται αυτό το σύμβολο;

Ο άνθρωπος καλείται μέσα από τις εμπειρίες του στη γη να προάγει τις τρεις αυτές εκφάνσεις της ύπαρξής τους σε ένα πιο εξευγενισμένο επίπεδο.

Σύμφωνα με μία διαφορετική ερμηνεία, το ημικύκλιο της τρίαινας το διαπερνά ο ιστός της Ζωής του Ήλιου,  απελευθερώνοντας κατ' αυτό τον τρόπο την προσωπικότητα από υποκειμενικούς περιορισμούς και επιτρέποντάς της να εκφραστεί με ανιδιοτέλεια. Ο μικρός κύκλος στη βάση του συμβόλου αντιπροσωπεύει το Πνεύμα, κι επομένως η τρίαινα συμβολίζει την κατάσταση κατά την οποία το Πνεύμα διαπερνά την ανθρώπινη υπόσταση, δίνοντάς της ώθηση ώστε να αποκτήσει ηθικοπλαστικά οράματα, συμπόνια και ανιδιοτελή συναισθήματα. 

Πηγή  (*) www.stardome.gr/

Επιλογές, επιμέλεια  αναδημοσιεύσεων και συνθέσεων κειμένων, Πλωτίνος